Als je ADHD hebt, is het lastig is om te starten met een taak, dingen te 
onthouden, op tijd te komen etc. Hoe komt dat? Dat komt doordat de communicatie in een ADHD-brein minder goed verloopt. Het brein haakt af. Vooral in het hersengebied de prefrontale cortex. Daardoor werken de executieve functies minder goed. Waar loop je dan tegenaan? Wat zijn dat dan die executieve functies? Lees hier meer:
Doordat de hersencellen niet goed communiceren met elkaar, haakt het brein als het ware af. Dit komt door een tekort aan dopamine of noradrenaline (geluksstofjes/neurotransmitters). Je brein haakt af bij saaie of ingewikkelde taken of als je stress hebt, want dan is het tekort van deze stofjes te groot. Als je dan een taak moet doen, gaat deze prikkel niet naar het deel van het brein dat voor de uitvoering moet zorgen. Iemand met ADHD heeft daarom meer stimulatie nodig om taken uit te voeren. Daarom werken deadlines ook zo goed.
ADHD / ADD is dus meer dan alleen gebrek aan concentratie, impulsiviteit of hyperactiviteit. Want ADHD / ADD beïnvloedt het algemeen functioneren waardoor je soms lastig kan voldoen aan de eisen die gesteld worden. Iemand met een goed werkend brein heeft genoeg van deze stofjes om tot de uitvoering te komen, iemand met ADHD niet. Zoals gezegd: de executieve functies werken minder goed.
Executieve functies en ADHD / ADD
Werkgeheugen: het RAM-geheugen van de hersenen
Het werkgeheugen van iemand met ADHD / ADD heeft de neiging om voortdurend aan en uit te knipperen. Dit geeft problemen in het dagelijks leven. Het werkgeheugen gebruiken we om even iets te onthouden. Herinneren wat er net is gebeurd of wat je zo moet doen bijvoorbeeld. Werkgeheugen en aandacht werken nauw samen. Omdat het werkgeheugen aan- en uitknippert, kan je je bijvoorbeeld niet herinneren of je iets wel of niet gedaan hebt. Of wat je ook al weer moest doen. Bijvoorbeeld: je loopt naar boven om iets te pakken, je bent boven en kan je vervolgens niet herinneren wat je daar kwam doen. Je werkgeheugen is dan uitgeknipperd.
Tijdsbesef: is het nu al weer één uur?
Mensen met ADHD / ADD vinden het lastig om de tijd in de gaten te houden en te plannen. Daardoor ben je geneigd om veel langer met bepaalde dingen bezig te zijn en niet genoeg tijd vrij te maken voor andere zaken. Ook het inschatten van hoe lang het uitvoeren van een taak duurt, is lastig. Als je denkt dat je "nog even" dit of dat kan doen, kom je vaak bedrogen uit. Hierdoor ontstaan problemen met timemanagement en op tijd komen. Taken die saai zijn, lijken uren te duren. Ben je bezig met een leuke taak, haakt je brein aan en vliegt de tijd voorbij. Hiervan maak je namelijk gelukststofjes aan.
Prospectieve geheugen: ergens op het juiste moment aan denken
Gedurende de dag moet je allerlei dingen onthouden, bijvoorbeeld telefoontjes, boodschapjes en afspraken. Of je moet ergens op terugkomen na een onderbreking. Hier gaat het meer om het onvermogen om iets wat je je voorgenomen hebt, op een later tijdstip te herinneren. Vooral ook om taken en dingen op het juiste moment te herinneren. Of je denkt er pas aan als het te laat is. Bijvoorbeeld: Je denkt er wel 10 x aan dat je een kaartje moet sturen, behalve op het goede moment. Tijdens een gesprek, in de auto, maar niet als je in het winkelcentrum bent waar je het kaartje kan kopen.
Emotieregulatie
Mensen met ADHD / ADD hebben de neiging om hun gevoelens veel sterker te voelen en te uiten dan anderen. Het lijkt erop dat je meer meegesleept wordt door je gevoelens. Daardoor wordt je vermogen om verder dan je emoties te kijken, beïnvloed. Dan lukt het vaak niet goed om rekening te houden met het gezichtspunt van anderen. Achteraf baal je dan dat je het op die manier gezegd of gedaan hebt.
Starten en afmaken van een taak
Iedereen heeft een zekere mate van wilskracht nodig om bepaalde saaie taken aan te pakken, maar voor mensen met ADHD / ADD is dat nog veel lastiger. Want bij vervelende, saaie taken, haakt het brein af door een tekort aan geluksstofjes. Starten aan een taak is dan heel lastig waardoor je dingen uitstelt. Tot de druk van de deadline te groot wordt en je gedwongen wordt tot actie te komen. Het kan ook zijn dat je een project na verloop van tijd minder interessant gaat vinden, waardoor je brein afhaakt. En dan lukt het dus niet om het af te maken.
Reflectief leren en anticipatie: geen pauzeknop
Mensen met ADHD / ADD hebben de neiging om te snel te reageren en geen pauze te nemen. De tijd te nemen om terug te gaan naar het verleden of over de toekomst na te denken. Hierdoor maak je waarschijnlijk minder goede keuzes. Dus waar anderen even een pauze nemen om na te denken over de taak en naar soortgelijke ervaringen in het verleden, is iemand met ADHD al gestart. Niet denken, maar doen. Gaandeweg kom je er dan vaak achter dat je beter anders had kunnen beginnen.
Tot slot:
Nou herkent iedereen zich hier in meer of mindere mate in, maar bij iemand met ADHD is dit structureel en dagelijks aan de orde. Verder ontstaan hierdoor problemen op meerdere levensgebieden. En dat is echt andere koek. Weet dat het geen onwil is, maar onvermogen. Het goede nieuws is, is dat je brein leerbaar is. En dat je dus slimme dingen kan bedenken om je brein aan te laten haken. Hoe kan je meer geluksstofjes aanmaken? Hoe uit stress zich bij jou en hoe kan je die verlagen? Waar komt die stress vandaan? Word je misschien nog getriggerd door trauma's die nog net verwerkt zijn waardoor je zenuwstelsel overprikkeld is?
Beter functioneren?
Je kan prima leven en goed functioneren met ADHD / ADD. Ook al blijft het topsport. ADHD / ADD is het lastigst als je nog niet weet waar je mee te maken hebt. Het helpt ook als je voor je zelf weet wat wél en niet voor jóú werkt. Wat is jouw gebruiksaanwijzing? Als je je gevolschade of trauma's kan verwerken en achter je kan laten. Bel of mail je me als je een zetje in de goede richting nodig hebt? 06-51 11 49 42 of
Lees ook deze blog: Dopamine als boost voor je ADHD-brein